خەۋەر

جەۋھەر ئىلھام بىلەن سۆھبەت

جەۋھەر ئىلھام 1994-يىلى 7-ئاينىڭ 1-كۈنى بېيجىڭدا تۇغۇلغان. باشلانغۇچ، تولۇقسز ۋە تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلەرنى بېيجىڭدا ئوقۇغان. ئۇ ئەسلىدە 2013-يىلى دادىسى ئىلھام توختىنىڭ ئىندىئانا ئۇنىۋىرسىتېتىدا زىيارەتچى ئوقۇتقۇچى بولۇشقا تەكلىپ قىلىنىشى سەۋەبلىك دادىسى بىلەن بىللە ئامېرىكاغا كەلمەكچى بولغان، لېكىن دادىسىنىڭ چىگرادىن ئۆتكۈزۈلمەسلىكى سەۋەبىدىن

ئۇيغۇر رەھبەرلەر كارل گېرشماننىڭ ئۇيغۇر دەۋاسىغا قوشقان تۆھپىسى ئۈچۈن تون كىيدۇردى

30-نويابىر كۈنى ئۇيغۇرلارنىڭ كىشىلىك ھوقۇقى ۋە ئۇيغۇر دەۋاسىنى ئۇزۇن يىللاردىن بېرى قوللاپ كەلگەن ئامېرىكا دۆلەتلىك دېموكراتىيەنى ئىلگىرى سۈرۈش فوندىنىڭ سابىق رەئىسى كارل گېرشمان ئەپەندىنىڭ ئۇيغۇر دەۋاسىغا قوشقان تۆھپىسىگە مىننەتدارلىق بىلدۈرۈش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلدى. دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى، ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى ۋە

دۇنيا جامائىىتىگە شەرقىي تۈركىستاندا بولىۋاتقان «ئۇيغۇر ئىرقىي قىرغىنچىلىقى» نى ئاڭلىتىش داۋاملاشماقتا

ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﮪﻪﺭﻛﯩﺘﻰ ﺗﻪﺷﻜﯩﻼﺗﻰ ﭼﺎﺗﻤﺎ ﻗﯩﺴﻘﺎ ﺧﻪﯞﻩﺭﻟﯩﺮﻯ 2021-ﻳﻠﻰ 16- ﻧﻮﻳﺎﺑﯩﺮ ﭼﺎﺗﻤﺎ ﺧﻪﯞﻩﺭ 1 ﮔﯩﺮﻣﺎﻧﯩﻴﻪﺩﻩ ﭼﯩﻘﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﻪﯓ ﺩﺍﯕﻠﯩﻖ ﮔﯧﺰﯨﺘﻠﻪﺭﺩﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ “ﺳﯜﺭﻩﺗﻠﻪﺭ ﮔﯧﺰﯨﺘﻰ” ﺩﻩ 12- ﻧﻮﻳﺎﺑﯩﺮ ﻛﯜﻧﻰ، ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻻﺭﻏﺎ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﻩﺗﻠﯩﻚ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ، “ﺑﯘ ﺋﺎﻳﺎﻟﻨﯩﯔ ﮪﻪﺩﯨﺴﯩﻨﻰ ﺋﯩﺰﺩﻩﯞﺍﺗﻘﯩﻨﯩﻐﺎ ﺋﯜﭺ ﻳﯩﻞ ﺑﻮﻟﺪﻯ” ﺳﻪﺭﻟﻪﯞﮪﯩﻠﯩﻚ ﺑﯩﺮ ﺗﻪﭘﺴﯩﻠﯩﻲ ﻣﺎﻗﺎﻟﻪ ﺋﯧﻼﻥ

روشەن ئابباس: «قېنى، ئۇ كىشىلىك ھوقۇقنى قوغدىغۇچىلار؟»

12-نويابىر كۈنى گېرمانىيەدىكى مەشھۇر گېزىتلەردىن بىرى بولغان «سۈرەتلەر» گېزىتى «بۇ ئايالنىڭ ھەدىسىنى ئىزدەۋاتقىنىغا 3 يىل بولدى» ناملىق بىر ماقالە ئېلان قىلدى. ماقالىگە «خىتايدا باستۇرۇشقا ئۇچراۋاتقان ئۇيغۇرلار» دېگەن قوشۇمچە ماۋزۇ ئىلاۋە قىلىنغان بولۇپ، ئامېرىكادىكى «ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ رەئىسى رۇشەن ئابباس خانىم

ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى ئامېرىكادىكى ھەر ساھە كىشىلىرىگە تونۇشتۇرۇلماقتا

ئۆتكەن بىرنەچچە يىلدىن بۇيان ئۇيغۇر دىيارىدىكى قىرغىنچىلىققا دائىر تۈرلۈك ئۇچۇرلار غەرب دۇنياسىدىكى ھەر ساھە كىشىلىرىگە كۆپلەپ مەلۇم بولغاندىن كېيىن، خىتاي ھۆكۈمىتى خەلقئارادا دۇچ كېلىۋاتقان بېسىملارمۇ تەدرىجى ھالدا ئېشىپ بېرىشقا باشلىغان ئىدى. ئىلىم ساھەسىنىڭ، بولۇپمۇ «ئىلىم-پەننىڭ قۇدرىتى ئەڭ تولۇق دەرىجىدە نامايەن

داڭلىق ژۇرنالىست مەھدى ھەسەن ئىلھام توختى ۋە ئۇيغۇر مەسىلىسىنى ئوتتۇرىغا قويغان

ژورنالىست مەھدى ھەسەن سىياسىي مەسىلىلەر تېما قىلىنغان «مەھدى ھەسەن شوۋ» نامىدىكى تېلېۋىزىيە چاتما پروگراممىسى بىلەن تونۇلغان. ئۇ ئەگەشكۈچىسى مىليوندىن ئاشىدىغان داڭلىق ژورنالىست ۋە پروگرامما رىياسەتچىسى. 27-ئۆكتەبىر كۈنى بېرىلگەن «مەھدى ھەسەن شوۋ» تېلېۋىزىيە چاتما پروگراممىسىدا، ئۇ مەخسۇس ئۇيغۇر ۋەزىيىتى ۋە تۇتقۇندىكى

مۇتەخەسسىسلەر: «ئۇيغۇرلارنىڭ دۇچ كېلىۋاتقانلىرى قىرغىنچىلىقنىڭ پۈتۈن ماددىلىرىنى نامايەن قىلماقتا!»

ئامېرىكا-خىتاي ئوتتۇرىسىدىكى كىلىمات سۆھبىتىنىڭ ئوتتۇرىغا چىقىشىغا ئەگىشىپ يېقىنقى مەزگىللەردە ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى ھەققىدىكى تېمىلار سەل پسكويغا چۈشۈپ قالغان ئىدى. 30-ئۆكتەبىر كۈنى ئىندىيانا ئۇنىۋېرسىتېتى قارمىقىدىكى مەركىزىي ياۋرو-ئاسىيا تەتقىقات فاكۇلتېتى بىلەن ئۇيغۇر ئاكادېمىيىسىنىڭ ئامېرىكا شۆبىسى بىرلىشىپ ئۇيۇشتۇرغان «ئۇيغۇر مەدەنىيىتى، تىلى ۋە مىللىي كىملىكىگە

«ھەدەم نەدە؟» ناملىق ھۆججەتلىك فىلىم ياۋروپادىكى ئامېرىكا ئەلچىخانىلىرى ۋە كونسۇلخانىلىرىدا قويۇلماقتا

ئۇيغۇرلارنىڭ نۆۋەتتىكى پاجىئەلىك ھاياتى «ھەدەم نەدە؟» ناملىق ھۆججەتلىك فىلىم ئارقىلىق ياۋروپا دېپلوماتلىرىغا تونۇشتۇرۇلماقتا. ئامېرىكا تاشقىي ئىشلار مىنىستېرلىكىنىڭ قوللىشى بىلەن «ھەدەم نەدە؟» ناملىق ھۆججەتلىك فىلىم 14-ئۆكتەبىردىن ئېتىبارەن ئامېرىكانىڭ گېرمانىيەدىكى باش ئەلچىخانىسى ۋە كونسۇلخانىلىرىدا قويۇلۇشقا باشلىغان ئىدى. 26-ئۆكتەبىر بۇ فىلىمنىڭ قويۇلۇش مۇراسىم

«ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ ياۋروپادىكى پائالىيەتلىرى زور تەسىر قوزغىماقتا

«ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ ياۋروپادىكى ئىككى ھەپتىگە سوزۇلغان پائالىيەتلىرى كۆپ خىل مەزمۇنلاردىن تەركىپ تاپتى. مەركىزى ۋاشىنگتوندا بولغان «ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ ياۋروپادىكى ئىككى ھەپتىگە سوزۇلغان پائالىيىتى 14-سېنتەبىر گېرمانىيە پايتەختى بېرلىندىن باشلانغان ئىدى. بىز تەشكىلات رەئىسى روشەن ئابباس خانىمنى بىۋاستە زىيارەت قىلىش ھەم

خىتايدىكى پۇقراۋىي ئەركىنلىك ۋە ئۇيغۇر كرىزىسى

ئۇيغۇرلار دۇچ كېلىۋاتقان ئىرقىي قىرغىنچىلىق كۆلەم ۋە سەۋىيە جەھەتتە مىسلىسىز دەرىجىگە يەتكەن بولسىمۇ خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ سىياسىي، ئىقتىساد ۋە دىپلوماتىيە جەھەتلەردىكى تۈرلۈك «مۇداپىئە» تەدبىرلىرى تۈپەيلىدىن بۇنىڭ بىلىنىش دەرىجىسى ئۇنىڭ نۆۋەتتىكى پاجىئەلىك تەرەققىياتىدىن كۆپ يىراق بولۇپ كەلمەكتە. ئامېرىكىدىكى ئەڭ داڭلىق ئالىي مەكتەپلەرنىڭ

Recent Posts