يىللاردىن بۇيان دېموكراتىيە غايىسى دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى ئىنسانلارنىڭ ئورتاق ئارزۇلىرىنىڭ بىرى بولۇپ كەلگەن بولسىمۇ ئەمما بۇنىڭغا توسقۇن بولغۇچى كۆپلىگەن ئامىللارنىڭ ئوتتۇرىغا چىقىشى ھەمدە قىسمەن جايلاردا دېموكراتىيەنىڭ ئورنىنى دىكتاتورىلىقنىڭ ئىگىلىشى ئىزچىل دۇنيا جامائىتىنىڭ دىققەت-نەزىرىدە بولۇپ كەلگەن ھادىسىلەرنىڭ بىرى بولۇپ قېلىۋاتقانلىقى مەلۇم.
تونۇلغان فولكلور تەتقىقاتچىسى راھىلە داۋۇت خانىم ئۇيغۇر فولكلور ساھەسىدىكى 20 نەچچە يىللىق تىرىشچانلىقى نەتىجىسىدە نوپۇزلۇق بىر تەتقىقاتچىغا ئايلانغان ئىدى. ئۇ خىتايدىكى كۆپلىگەن فولكلور ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنلىرىغىلا ئەمەس، بەلكى يەنە ئامېرىكا، ياپونىيە ۋە ياۋروپادىكى نۇرغۇن دۆلەتلەردە ئېچىلغان ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنلىرىغىغا قاتنىشىپ،
ئۇيغۇر فولكلورى تەتقىقاتى ساھەسىدە خەلقئارالىق شان-شەرەپكە ئىگە بولغان ۋە 2017-يىلىنىڭ ئاخىرى ئىز-دېرىكى غايىب بولغاندىن كېيىن خەلقئارا جامائەتنىڭ تېخىمۇ دىققەت-ئېتىبارىنى قوزغىغان پروفېسسور راھىلە داۋۇت ھەققىدە 4 يىلدىن بۇيان خىتاي دائىرىلىرى تەرىپىدىن ھېچقانداق ئۇچۇر بېرىلمەي كەلگەن ئىدى. مۇخبىرىمىزنىڭ ئۆتكەن ھەپتە شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتىغا
ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ئانتونىي بلىنكېن ۋە كېڭەش پالاتاسى ئەزاسى ماركو رۇبىيو خىتاي تۈرمىسىدىكى ئۇيغۇر دوختۇر گۈلشەن ئابباسنىڭ تۇغۇلغان كۈنى مۇناسىۋىتى بىلەن ئېلان قىلغان تۋىتتېر ئۇچۇرىدا، ئۇنىڭ ئائىلىسى بىلەن جەم بولۇشى كېرەكلىكىنى بىلدۈردى. ئانتونىي بلىنكېن 12-ئىيۇندىكى تۋىتتېر ئۇچۇرىدا مۇنداق دېدى:
10-ئىيۇن كۈنى ئامېرىكا كېڭەش پالاتاسى تاشقى ئىشلار كومىتېتى «شىنجاڭدىكى ۋەھشىيلىكلەر: بىز ئەمدى نېمە قىلىمىز؟» دېگەن تېمىدا مۇھىم ئىسپات ئاڭلاش يىغىنى ئاچقان. يىغىنغا كېڭەش پالاتا ئەزاسى تىم كەين ۋە ئدۋارد ماركېي رىياسەتچىلىك قىلغان بولۇپ، تىم كەين ئېچىلىش سۆزىدە خىتاي ھاكىمىيىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا
ئامېرىكىدىكى «ئۇيغۇر ھەرىكىتى تەشكىلاتى» «ئانىلار بايرىمى» كۈنى ئېلان قىلغان تەبرىكنامىسىدە پۈتۈن دۇنيا «ئانىلار بايرىمى» نى قۇتلاۋاتقان پەيتلەردە كۆپلىگەن ئۇيغۇرلارنىڭ مەزكۇر بايرامنى تەبرىكلەشتىن مەھرۇم قالدۇرۇلغانلىقىنى بىلدۈردى ۋە خەلقئارا جەمئىيەتنى ئۇيغۇر ئىرقىي قىرغىنچىلىقىنى توختىتىشقا چاقىرىدى. ئۇلار باياناتىدا مۇنداق دېدى: «بۈگۈنكى كۈندە، شەرقىي
دۇنيانىڭ بىر گەۋدىلىشىشىگە ئەگىشىپ، ئوخشىمىغان جايلاردا ئىرقىي قىرغىنچىلىق ۋە ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەتلەرنىڭ كۆپلەپ ئوتتۇرىغا چىقىشىمۇ ھەر ساھە كىشىلىرىنىڭ جىددىي دىققىتىدە بولۇۋاتقان مەسىلىلەردىن بىرى بولۇپ قالماقتا. ئەمما زالىم ھۆكۈمەتلەرنىڭ باستۇرۇش قىلمىشلىرى بارغانسېرى يۇقىرى سەۋىيە ئېلىشقا يۈزلىنىۋاتقان بولسىمۇ، باستۇرۇلۇۋاتقان مەزلۇم خەلقنىڭ بۇنىڭغا
يېڭى نۆۋەتلىك ئامېرىكا ھۆكۈمىتى بىلەن خىتاي ھۆكۈمىتى ئوتتۇرىسىدىكى تۇنجى قېتىملىق ئالىي دەرىجىلىكلەر ئۇچرىشىشى 18-مارت كۈنى ئالياسكىدا باشلىنىش ھارپىسىدا ۋاشىنگتون شەھىرىدىكى ئۇيغۇر ۋە تىبەت تەشكىلاتلىرى بىرلىكتە يىغىلىش پائالىيىتى تەشكىللىدى ھەمدە ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنى 2022-يىلى بېيجىڭدا ئۆتكۈزۈلۈش ئالدىدا تۇرۇۋاتقان قىشلىق ئولىمپىك يىغىنىنى
خىتاي ھۆكۈمىتى 2022-يىلى قىشتا ساھىبخانىلىق قىلماقچى بولغان ئولىمپىك مۇسابىقىسىنى چەكلەش ھەققىدىكى چۇقانلار ئامېرىكا باشچىلىقىدىكى بىر قىسىم ھۆكۈمەتلەرنىڭ ئۇيغۇر دىيارىدا كۆرۈلۈۋاتقان سىياسىي باستۇرۇش ۋە ئىجتىمائىي پاجىئەلەرنى «ئىرقىي قىرغىنچىلىق» دەپ خۇلاسە چىقىرىشىدىن كېيىن تېخىمۇ يۇقىرى پەللىگە چىقىشقا باشلىدى. بولۇپمۇ ئولىمپىك مۇسابىقىسىنى باشقۇرۇش
خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ بىر قوللۇق تەشكىللىشى بىلەن ئۇيغۇر دىيارىدا ئىزچىل ئەۋج ئېلىۋاتقان «ھەر ساھە كىشىلىرىنىڭ مايك پومپېيونى ئەيىبلەش سىياسىي ھەرىكىتى» جىددىي داۋام قىلىۋاتقاندا سابىق تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مايك پومپېيو ۋاشىنگتون شەھىرىدىكى «ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ خادىملىرىنى ھەمدە بىر قىسىم ئۇيغۇر شاھىتلارنى قوبۇل
ئىسمىڭىزنى بىزنىڭ خەت ساندۇقىمىزغا قوشۇڭ ، شۇنداق بولغاندا بىز پات ئارىدا يۈز بېرىدىغان ئىشلار ، ئالاھىدە قوزغاتقۇچ ، يېڭى تەشەببۇسلار ۋە باشقىلار ھەققىدە داۋاملىق خەۋەردار بولالايمىز.
ئۇيغۇر ھەرىكىتى شەرقىي تۈركىستاندىكى ئۇيغۇر ۋە باشقا تۈركىي خەلقلەرنىڭ كىشىلىك ھوقۇقى ۋە دېموكراتىك ئەركىنلىكىنى ئىلگىرى سۈرۈش ۋە تەشەببۇس قىلىش ئۈچۈن خىزمەت قىلىدۇ (خىتايدا «شىنجاڭ» دېيىلىدۇ)
