ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى مايك پومپېيونىڭ «شەرقىي تۈركىستان ئىسلام ھەرىكىتى»تەشكىلاتىنى تېررورلۇق تەشكىلاتى تىزىملىكىدىن چىقىرىۋەتكەنلىكى ئۇيغۇر ھەرىكىتى تەشكىلاتىنى خۇشال قىلدى. چۈنكى ئىسمى بار جىسمى يوق بۇ تەشكىلات خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ 
ئۇيغۇرلارغا ئىرقىي قىرغىنچىلىق يۈرگۈزۈشىدىكى ئەڭ چوڭ باھانىسى بولۇپ كەلگەنىدى. خىتاي گۇناھسىز ئۇيغۇر خەلقىنى مەزكۇر تەشكىلات بىلەن باغلىۋېلىپ، ئۇلارنىڭ كىملىكى ۋە ئېتىقادىغا ھۇجۇم قىلىپ كەلدى.
بۇ قارار شۇنى چۈشەندۈرىدۇكى، ئامېرىكىنىڭ كۈچلۈك ئاۋازى خىتاي ئەمەلدارلىرىنى پەسكويغا چۈشۈرۈپ، ئۇلارنى ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنىڭ قارارىنى قوبۇل قىلىشقا مەجبۇرلايدۇ. شۇ نەرسە ئېنىقكى، ئامېرىكىنىڭ سىياسىي ۋەزىيىتى ئۆزگەرسىمۇ، خىتايدىن داۋاملىق ھېساب ئالىدىغان نىشانى ئۆزگەرمەيدۇ.
كۆپلىگەن كىشىلەرنىڭ قارىشىچە، ئامېرىكىنىڭ بۇ قارارى گەرچە خىتاينىڭ قەستەن چىشىغا تەگكەنلىك بولسىمۇ، شۇنى ئېنىق بىلىشىمىز كېرەككى، ئامېرىكىنىڭ ئىلگىرىكى قارارى خىتايغا باش ئەگكەنلىك ئىدى. خىتاي ھاكىمىيىتى بۇنىڭدىن پايدىلىنىپ مىليونلىغان ئۇيغۇرغا زىيانكەشلىك قىلىشقا ۋە بۇنى ئاقلاشقا باھانە تېپىۋالغان بولۇپ، بۇ پاجىئە ئاخىرى بېرىپ ئۇيغۇرلارغا قارىتىلغان ئىرقىي قىرغىنچىلىققا ئايلاندى.
خىتاي ھەرگىز خەلقئارا ئىتتىپاقداشقا ئايلىنالمايدۇ، ھەم ئايلانماسلىقى كېرەك. خەلقئارا جەمئىيەت خىتاينىڭ ئىسلاھاتنى رەت قىلىدىغان، باشقا دۆلەتلەر بىلەن ئادىل، ئوچۇق مۇناسىۋەت قىلمايدىغان، ئىنسانغا ھۆرمەت قىلمايدىغان دۆلەت ئىكەنلىكىنى كۆرۈپ يەتتى. بىز بۇ رېئاللىقنى كۆرگەن كىشىلەرنىڭ نەچچە ئون يىلدىن بېرى ئۆز ئېتىقادى ۋە ئەركىنلىكى بىلەن ياشاشنى ئارزۇ قىلىپ كەلگەن ئۇيغۇرلارنىڭ خىتاي تەرىپىدىن «ئەسەبىي ئۇنسۇر»دەپ قارىلىنىپ كەلگەنلىكىنىمۇ كۆرۈپ يېتىشىنى ئۈمىد قىلىمىز .
ئۇيغۇر ھەرىكىتى تەشكىلاتى خىتاينىڭ يالغانچىلىقىغا داۋاملىق رەددىيە بېرىدۇ ھەمدە ھەر قايسى دۆلەت رەھبەرلىرىنى خىتاينىڭ بۇ ئىرقىي قىرغىنچىلىقىغا شېرىك بولماسلىققا چاقىرىدۇ. ئۇيغۇر ھەرىكىتى تەشكىلاتىنىڭ باشلىقى روشەن ئابباس خانىم مۇنداق دەيدۇ: «بىز كېيىنكى نۆۋەتلىك ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنىڭ بۇنىڭغا مۇناسىۋەتلىك مۇھىم خىزمەتلەرنى قىلىشىنى، دۇنياغا يېتەكچىلىك قىلىش ھوقۇقىنى خىتايدىن ئىبارەت بۇ غەيرىي مەخلۇقنىڭ قولىدىن قايتۇرۇپ ئېلىشىنى ئۈمىد قىلىمىز. شۇنى ئېتىراپ قىلىش كېرەككى، خىتاي كومپارتىيىسى ئۆزىنىڭ تارىخ ئالدىدىكى ۋەدىسىنى بۇزۇپلا قالماي، دۇنيادىكى ئىنسانلارنىڭ كىشىلىك ھوقۇقى ۋە ئىنسانلىق غۇرۇرىنى دەپسەندە قىلدى». ئىرقىي قىرغىنچىلىق يۈز بېرىۋاتقاندا ھەر قانداق دىيالوگ ۋە سۆھبەتلەرگە ئىشەنمەسلىك كېرەك. ئامېرىكا چوقۇم خەلقئارادىكى يېتەكچىلىك رولىنى داۋاملىق جارى قىلدۇرۇشى، ھەققانىيەتتە چىڭ تۇرۇپ، ئىنسانىيەتنىڭ قىممەت قارىشىنى قوغدىشى، ۋاقتى كەلسە خىتاينىڭ «دوستلۇق»نىقابى ئاستىدا ئېلىپ بارىدىغان تېررورلۇق قىلمىشىلىرىنى تازىلىشى كېرەك.
