يېمىرىلىشقا يۈز تۇتىۋاتقان برىكس (BRICS)
.
برازىلىيە، رۇسىيە، ھىندىستان، خىتاي (Braziliye, Rusiye, India, China ) تەرىپىدىن 2006-يىلى قۇرۇلغان برىك (BRIC), كېيىن ﺟﻪﻧﯘﺑﯩﻲ ﺋﺎﻓﺮﯨﻘﺎ (South africa) نىڭ قوشۇلۇشى بىلەن «BRICS» دەپ ئاتالغان. BRICS يۇقارقى 5 دۆلەتنىڭ نامىنىڭ بىرىنچى ھەرىپىدىن تۈزۈلگەن بىر سۆز. ئۇيغۇرچىدا «كىسەك ئالتۇن دۆلەتلىرى» دەپمۇ ئېلىنىۋاتىدۇ.
.
ھازىر BRICS سېپىگە يەنە سەئۇدى ئەرەبىستان، ئىران، ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى، مىسىر، ئېفىئوپىيە، ھىندونىزىيە قوشۇلۇپ، ئەزا سانى 11 گە يەتتى. نوپۇسى يەرشارى نوپۇسىنىڭ يېرىمىغا تەڭ. GDP سى يەرشارى ئومۇمىي GDP سىنىڭ 40% ئىنى ئىگىلەيدۇ.
.
ئىككىنچى NATO ياكى G7 ۋەياكى G20 كەبى غەربكە قارشى كۈچلۈك ئىتتىپاق بەرپا قىلىش ئىستىگىدە قۇرۇلغان BRICS نىڭ ئىچكىي قىسمىدا يىتەرلىك ئىختىلاپ ھەمدە مەنپىئەتلەر توقۇنۇشىنىڭ ئەۋىج ئېلىۋاتقانلىقى بۇ قېتىمقى يىغىندا ئوتتۇرىغا چىقتى.
.
بۇ قېتىم 7-ئاينىڭ 6-كۈنى برازىلىيە پايتەختى رېئو دە جانېئىرو ((Rio de Janeiro)) دا باشلانغان BRICS نىڭ يىللىق ئومۇمىي يىغىنىغا خىتاي رەئىسى شى جىنپىڭ، رۇسىيە پرىزدېنتى پۇتىن قاتناشمىدى. بۇ ھال BRICS نىڭ ئىستىقبالىغا كۆلەڭگۈ تاشلىغان بىر ئەھۋال دەپ قارالدى.
.
يەنە بىر تەرەپتىن خىتاي ۋە رۇسىيە باشتا BRICS گە ئەزا دۆلەتلەر تاجاۋۇزغا ئۇچرىغان ئىتتىپاقدىشى ئىراننى قوللىمىدى. بۇمۇ BRICS نىڭ تېخى پىشمىغانلىقىنىڭ بىر دەلىلى بولۇپ قالدى. ئۇنىڭدىن سىرت، ھىندىستان بىلەن خىتاي ئوتتۇرىسىدىكى چىگرا ماجراسى بېسىقمىدى.
.
ھىندىستان، برازىلىيە، ھىندونىزىيە قاتارلىق دۆلەتلەر ھەم خىتاي، ھەم رۇسىيە، ھەم ئامېرىكا بىلەن ئىتتىپاق تۈزۈپ، ئۆزلىرىنىڭ مەنپىئەتلىرىگە كاپالەتلىك قىلىشقا تېرىشماقتا. BRICS نىڭ دۇنيا بانكىسىنڭ ئورنىنى ئېلىش ئۈچۈن قۇرۇپ چىققان يېڭى تەرەققىيات بانكىسى (NDB) مۇ كۈچىنى كۆرسىتەلمىدى.
.
نەتىجە ئىتىبارى بىلەن ئېيىتقاندا، بۇ قېتىم BRICS ﻳﯩﻐﯩﻨﯩﻨﯩﯔ 30 نەچچە بەتلىك خىتابنامىسىدا ئامېرىكىغا قارشى كەسكىن ئىبارىلەرگە ئورۇن بېرىلمىدى. گەرچە ئىرانغا ھۇجۇم قىلغان ئىسرائىلىيە ﺋﻪﻳﯩﭙﻠﻪﻥﮔﻪﻥ بولسىمۇ، ئۇكرائىناغا ھۇجۇم قىلغان رۇسىيە ئەيىپلەنمىدى. خىتاينىڭ شەرقىي تۈركىستان خەلقى ئۈستىدىن يۈرگۈزىۋاتقان ئىرقىي قىرغىچىلىق جىنايەتلىرى ھىچكىمنىڭ خىيالىغا كىرىپ چىقمىدى.
.
مۇتىخەسسىسلەر زور ئىچكىي ئىختىلاپ ۋە مەنپىئەتلەر توقۇنۇشى ئۈستىگە قۇرۇلغان بۇ ئىتتىپاقنىڭ ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرەلمەيدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرۈشمەكتە.
